Giovanni Battista Piranesi (1720-1778) Karta tytułowa cyklu Carceri d'Invenzione
Akwaforta (stan VII), papier, 54,5 x 41,5 cm
Muzeum Narodowe w Warszawie; nr inw. 81569
Dar Seweryna Smolikowskiego
Seria Carceri d'Invenzione (Więzienia z wyobraźni)
opublikowana w 1761 roku wywarła ogromny wpływ na kolejne pokolenia
artystów. Wśród jej admiratorów znaleźli się Francisco Goya, Victor
Hugo czy Aldous Huxley. Piranesi, wybitny włoski rytownik, rysownik i
architekt, stworzył w niej wizje potężnych, mrocznych i groźnych
labiryntów, wypełnionych łańcuchami, narzędziami męki i schodami
donikąd. Inspiracją dla tych nierealnych wnętrz, przytłaczających swą
gigantyczną skalą, była architektura starożytnego Rzymu.
Pełne ekspresji i gwałtownych kontrastów świateł i cieni kompozycje,
uznawane powszechnie za mistrzowskie przykłady posługiwania się
techniką akwaforty, wywodzą się z tradycji projektów scenografii
teatralnej. Piranesi zerwał w nich jednak z barokową malowniczością i
nadał swym "więzieniom" nowy, ponadczasowy wymiar - tworząc uniwersalne
wizje zniewolenia, przytłoczenia człowieka przez minione wieki.
