Adolf Fryderyk Dietrich (1817-1860) Spiżowy posążek rycerza, 1854
Drzeworyt, papier 14,3 x 14,5 cm
Sygnowany dwukrotnie monogramem wiązanym: AD sc.
W prawym dolnym rogu pieczątki: okrągła z monogramem wiązanym DWJ i owalna Zbiór Wiktora Gomulickiego
Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. 82225
Dar Dominika Witke-Jeżewskiego, 1928
Rycina jest ilustracją do artykułu Bolesława Podczaszyńskiego Posążek spiżowy znaleziony nad Narwią,
który ukazał się w "Pamiętniku Sztuk Pięknych" w roku 1854. Autor
artykułu opisuje dziewiętnastocentymetrową figurkę rycerza, która
została znaleziona pod Pomiechowem, niedaleko Zakroczymia, podczas
kopania rowu nad Narwią. Wydarzenie to miało miejsce w roku 1849.
Podczaszyński zastanawia się nad pochodzeniem posążka i nad datą jego
powstania, dochodzi do wniosku, że: Robotą grubą i ostrą, składem spiży [...] posążek ten świadczy o odległej swojej starożytności.
Przypuszcza, że figurka wyobraża dawne bóstwo słowiańskie. Zauważa, że
układ rąk wskazuje na to, że postać trzymała jakiś przedmiot, a otwór
biegnący przez całą jego wysokość mógł służyć do nadziania jej na
drążek. Ostatecznie autor artykułu ośmiela się puścić wodze wyobraźni, jak sam pisze, i zaryzykować przypuszczenie: że
jest to wyobrażenie bóstwa, które jako wojenne godło hufca Mazów na
drążku wysoko ponad głowy był noszonym, a po bitwie jakiejś
zatracony, nad brzegami Narwi spoczął na jakieś 10 wieków.
Ilustrację do artykułu wykonał Adolf Fryderyk Dietrich, warszawski
rytownik niemieckiego pochodzenia, syn Fryderyka Krzysztofa Dietricha.
Działalność obu tych grafików była przedmiotem szczególnego
zainteresowania Wiktora Gomulickiego. Planował zorganizowanie wystawy
ich prac i wydanie monografii. W tym celu nawiązał korespondencję z
rodziną rytowników. Gromadził nie tylko odbitki, ale także metalowe
matryce służące do odbijania kompozycji. Niestety, szeroko zakrojone
przedsięwzięcie nie powiodło się i Gomulicki zdecydował się odsprzedać
cały zgromadzony zbiór.
