Jan Ziarnko /Jean
le Grain/ (ok.1575- ok.1630) Satyra na życie i śmierć Concino Conciniego,
1617
Akwaforta,
papier żeberkowy z filigranem, 19,5 x 29,4 cm
Muzeum
Narodowe w Warszawie, Gr.Pol.5820
W
prawym dolnym rogu znak kolekcjonerski: KW
Dar
K. Woźnickiego, 18 XII 1926
Bardzo
rzadka w polskich zbiorach rycina satyryczna, ilustrująca
burzliwe dzieje faworyta Marii Medycejskiej, marszałka d'Ancre -
Concino Conciniego i jego żony Eleonory Galigai. Owa powszechnie
znienawidzona we Francji para uzurpatorów, starając się za
sprawą
zręcznych dworskich intryg przejąć kontrolę nad państwem, doprowadziła
Francję na krawędź wojny domowej. Kompozycja składa się z sześciu
alegorycznych scen, przedstawiających wydarzenia z 1617 roku: samowolę,
aresztowanie, egzekucję i pośmiertny lincz na Concinim, wyobrażonym pod
postacią wiewiórki. Przedstawienie bezpośrednio odnosi się
do
zamieszczonego poniżej ośmiozwrotkowego, anonimowego wiersza. W
pierwszej ćwierci XVII wieku sprawa Conciniego stała się nad Sekwaną i
w Europie tematem wielu podobnych, anonimowych pamfletów.
Dwa lata po
zabiciu Conciniego i spaleniu Eleonory na stosie, François
de Rosset
włączył ich historię do trzeciego wydania "Les Histoires tragiques de
nostre temps". Autor, podobnie jak polski grafik działający we Francji,
dla zmylenia cenzury posłużył się w swej książce kamuflującymi nazwami
i imionami.
Jesienią
1926 roku Woźnicki z radością informował dyrektora Muzeum o swym
najnowszym nabytku: Choć
nie powinienem kupować nowych grawiur, bo od paru miesięcy nic nie
zarabiam, nabyłem wczoraj b. ciekawy sztych Ziarnki, który,
kiedy się
już nim nacieszę, za parę tygodni, pozwolę sobie przysłać WSzPanu (...).
