Miedzioryt,
papier żeberkowany z filigranem, 20 x 25; (16,0 x
23,8)
Sygnatura
pod kompozycją z prawej strony u dołu: Iacobus Laurus f 1622.
Romae cu Privilegio Summi Pontificis
Na
kompozycji oznaczenia literowe A-H; pod kompozycją legenda: A.
Sacra Regiae Maiestatis.; B. Archiepis.° Gnesnen.
Primas Regni. C. Archiepis.° Leopolien D. Episcopi Senatores
Superios Permissu E. Palatini, Castellani Senatores. F. Magistratus
et Officiales Regni et Magni Ducatus Lithuaniae Senatores. G.
Officiales Curiae, Aulici et Secretarij R. S. M.as H.
Nobiles et Mag. Duc. Lith.ae; u dołu z prawej
strony: 39
Na
marginersie u dołu z lewej i z prawej strony dwie niebieskie owalne
pieczęcie: Z DAROW POSMIERTNYCH ALOIZEGO WLADYSLAWA Z DAMAJOWIC
STRZEMBOSZA Nr inw.
96672
Dar
pośmiertny Władysława Alojzego Strzembosza, 31 VII 1928
Prezentowana kompozycja stanowi
czwarte, po drzeworycie zamieszczonym w Statutach Herburta (ok.
1570), miedziorycie Tomasza Makowskiego (po 1611) i kompozycji
zamieszczonej w Statucie litewskim (1619), wyobrażenie
posiedzenia obu połączonych izb polskiego parlamentu. Mimo swej
umownej stylistyki miedzioryt wiernie oddaje rozmieszczenie
najważniejszych uczestników obrad. Na centralnie umieszczonym
pod baldachimem tronie zasiada król. Najbliższe miejsce po
jego prawicy zajmuje arcybiskup gnieźnieński, po lewej stronie -
arcybiskup Lwowa, następnie biskupi i kasztelanowie. W dwóch
rzędach po obu stronach tronu zasiadają wedle starszeństwa świeccy
i duchowni senatorowie. Krzesła naprzeciw tronu zajmuje dziesięciu
najważniejszych dostojników Rzeczpospolitej: po prawej
marszałkowie, kanclerz, podkanclerzy i podskarbi koronni, zaś po
lewej – litewscy. Puste krzesło pomiędzy nimi należy do
marszałka izby poselskiej.
Niniejszy miedzioryt pochodzi z
dzieła rzymskiego rytownika Giacomo Lauro Antiquae Urbis Splendor
(I wyd.: Rzym 1612-1615). To wydane w Rzymie, bogato ilustrowane
kompendium wiedzy o stolicy starożytnego imperium ukazało się po
raz pierwszy w latach 1612-1615 i było kilkakrotnie wznawiane co
najmniej do 1641 roku. Rycina została zamieszczona w pierwszej
księdze jednego z kolejnych wydań albumu, dedykowanej Zygmuntowi
III Wazie, wraz z poświęconym mu frontyspisem i wizerunkiem
monarchy. Drugi tom autor zadededykował księciu Sabaudii i Piemontu
Karolowi Emmanuelowi I, a trzeci - księciu Parmy i Piacenzy Ranuccio
I Farnese.
Warto przypomnieć, że autora ryciny łączyły
bliskie, wieloletnie stosunki z Polakami; miał wśród nich
także kilku przyjaciół. W zachowanym w Londynie album
amicorum artysty znajdują się listy polskich odbiorców
jego dzieł. Lauro dostarczał swe prace graficzne i malarskie m.in.
Janowi Zamoyskiemu oraz kolejnym biskupom krakowskim i wileńskim.
Jak
ustalił badacz polskich wątków w twórczości
rzymianina, ks. Jan Fijałek, włączona do albumu sejmowa scena
najprawdopodobniej miała swą wcześniejszą wersję. W 1613 roku
Lauro wykonał bowiem podobną kompozycję dla królewskiego
posła na Watykanie, biskupa Pawła Wołuckiego, któremu
jeszcze w Rzymie została skradziona.
